مقدمه
AMD اولین شرکتی بود که در سال 2003 پردازنده 64 بیتی دسکتاپ را عرضه کرد، این شرکت برای سالها در صنعت نیمههادیها از اینتل عقب مانده بود. با این حال، اوضاع در سال 2017 تغییر کرد، زمانی که AMD خط تولید اولیه پردازندههای رایزن (Ryzen) خود را معرفی کرد. اگرچه به طور کلی خط پردازندههای AMD نسبت به اینتل کمی سادهتر است، اما سیستم نامگذاری این شرکت در نگاه اول همچنان گیجکننده به نظر میرسد. اگر به دنبال خرید لپتاپ ویندوزی با پردازنده AMD یا پردازنده دسکتاپ هستید، مطمئن شوید که سیستم نامگذاری AMD را به خوبی درک میکنید تا بتوانید پردازندهای ایدهآل برای نیازهای کاری خود انتخاب کنید.
آیا بین پردازندههای AMD Ryzen 7 7730U و Ryzen 7 7840S گیج شدهاید؟ دقیقاً تفاوت بین Ryzen 7950X و Ryzen 7900X چیست؟ در ادامه با سیستم نامگذاری محصولات AMD بیشتر آشنا خواهید شد، از جمله پسوندهایی که پردازندههای این شرکت را از یکدیگر متمایز میکنند.
درک تقسیمبندی سری Ryzen شرکت AMD
پیش از آنکه به سیستم نامگذاری پردازندههای لپ تاپ و دسکتاپ AMD بپردازیم، ابتدا باید به پورتفولیوی این شرکت نگاهی بیندازیم. AMD سری پردازندههای Ryzen را در سال 2017 معرفی کرد. Ryzen برند اصلی پردازندههای مصرفی AMD است و به چهار بخش تقسیم میشود:
**پورتفولیو** (Portfolio) به مجموعهای از محصولات، خدمات، یا داراییهای یک شرکت اشاره دارد. در زمینه کسبوکار، پورتفولیو شامل طیف گستردهای از محصولاتی است که یک شرکت تولید یا عرضه میکند. بهطور کلی، **پورتفولیوی یک شرکت** به مجموعه کاملی از محصولات، پروژهها یا سرمایهگذاریهایی که یک شرکت دارد، گفته میشود.
به عنوان مثال، وقتی میگوییم "پورتفولیوی AMD"، منظور مجموعه پردازندهها و محصولات مختلفی است که این شرکت تولید و عرضه میکند.
AMD Ryzen 3: بیشتر برای وظایف روزمره و کارهای تولیدی هدفگذاری شده است. این سری، پخش رسانهای روانی ارائه میدهد و برای بازیهای ساده و ابتدایی مناسب است.
AMD Ryzen 5: ایدهآل برای بازیهای معمولی، ویرایش اولیه تصاویر و ویدئو و پخش آنلاین با کیفیت بالاتر صدا و تصویر ایده آل است.
AMD Ryzen 7: توانایی اجرای بازیهای سنگین و ویرایش تصاویر RAW و ویدئوهای 4K را بدون مشکل دارد. همچنین میتواند ویدئوهای 4K HDR را بدون هیچ وقفهای پخش کند.
AMD Ryzen 9: بالاترین رده در مجموعه AMD است. این سری به راحتی بازیهای AAA را اجرا میکند و وظایف پیچیده سهبعدی و دیگر وظایف سنگین را در زمان بسیار کوتاهی به انجام میرساند.
Threadripper:یکی از پردازندههای قدرتمند AMD است که تحت سری Ryzen به بازار عرضه شده و بیشتر برای کاربرانی که به قدرت پردازشی بسیار بالا نیاز دارند طراحی شده است، مثل کسانی که با ویرایش ویدیو، طراحی سهبعدی، رندرینگ، و اجرای محاسبات سنگین سروکار دارند.
ویژگیهای کلیدی Threadripper شامل تعداد بالای هستهها (تا 64 هسته و 128 رشته پردازشی)، پشتیبانی از حافظههای رم DDR4 با کانالهای متعدد، و تعداد زیاد خطوط PCIe برای اتصال سریع به کارتهای گرافیک و دستگاههای ذخیرهسازی است. این پردازندهها از معماری Zen بهره میبرند و نسبت به سریهای دیگر مانند Ryzen 7 یا Ryzen 9 برای کارهای حرفهایتر طراحی شدهاند.
معماری Zen که توسط AMD معرفی شد، تمرکز زیادی بر بهبود عملکرد و مصرف انرژی داشت. این معماری کارایی تکهستهای و چندهستهای را بهطور چشمگیری بهبود داد، از پردازش چندرشتهای همزمان (SMT) پشتیبانی میکند و با افزایش کارایی در هر کلاک (IPC)، AMD را در رقابت با اینتل قدرتمندتر کرد. همچنین مصرف انرژی بهینهتری نسبت به نسلهای قبلی دارد. Zen در نسخههای بعدی مانند Zen 2 و Zen 3 پیشرفتهای بیشتری را تجربه کرد.
با معرفی HP OmniBook Ultra AMD همچنین سری جدیدی از پردازندههای لپتاپ با هدف انجام وظایف هوش مصنوعی (AI) معرفی کرده است. این سری با نام AMD Ryzen AI 300 شناخته میشود و شامل سه مدل است: Ryzen AI 9 HX 375، Ryzen AI 9 HX 370 و Ryzen AI 9 365. این پردازندهها از 55 AI TOPS پشتیبانی میکنند و دارای یک NPU اختصاصی هستند که وظایف AI مانند ایجاد برنامه سفر، خلاصهسازی ایمیل یا بهبود و حذف نویز گرافیک و ویدئو را انجام میدهد.
AMD همچنین سری Threadripper را ارائه میدهد که نسبتاً گران است و بهطور خاص برای کاربران حرفهای با ورکاستیشنهای تخصصی طراحی شده است.
رمزگشایی پردازندههای دسکتاپ AMD Ryzen
جالب است که AMD هنوز یک سیستم نامگذاری جدید برای پردازندههای دسکتاپ مانند لپتاپها معرفی نکرده است. به عنوان مثال، پردازندههای دسکتاپ سری 7000، مانند 7950X، 7900X، 7700Xو …، بر اساس معماری Zen 4هستند و واقعاً از همان سیستم نامگذاری که قبلاً توضیح داده شد پیروی نمیکنند.
تیم قرمز (AMD) اخیراً پردازندههای Ryzen 9 9950X، Ryzen 9 9900X، Ryzen 7 9700X و Ryzen 5 9600X مبتنی بر معماری Zen 5 را معرفی کرده است.
عدد اول یک شماره مدل است که نشاندهنده سری پردازنده است. برای مثال، سری Ryzen 7xxx جانشین سری Ryzen 5xxx است و جدیدترین معماری میکرو AMD را ارائه میدهد.
عدد دوم سطح عملکرد درون سری را نمایش میدهد. این عدد بهطور کلی نشاندهنده افزایش جزئی در سرعت کلاک است. برای مثال، AMD Ryzen 5 5600GT بهتر از Ryzen 5 5500GT است (حداکثر سرعت بوست ۴.۶ گیگاهرتز در مقابل ۴.۴ گیگاهرتز).
اعداد سوم و چهارم تفاوتهای بیشتری درون همان بخش را نشان میدهند. برای مثال، پردازندههای Ryzen 9 7940HX و 7945HX را در نظر بگیرید. مدل دوم به دلیل سرعت بوست بالاتر (تا ۵.۴ گیگاهرتز در مقابل ۵.۲ گیگاهرتز) و سرعت پایه بیشتر (۲.۵ گیگاهرتز در مقابل ۲.۴ گیگاهرتز) کمی بهتر است .
پسوندهای پردازندههای دسکتاپ AMD و معنای آنها
پردازندههای دسکتاپ دارای پسوندهای مختلف در انتهای نام خود هستند:
- F: فاقد گرافیک داخلی.
- G: APU با گرافیک داخلی قدرتمند AMD Ryzen.
- GE: دارای گرافیک AMD Radeon داخلی ولی با عملکرد کمتر.
- X: دارای سرعت کلاک بالاتر و مصرف انرژی بیشتر.
- XT: کمی بهتر از X به دلیل سرعت کلاک بالاتر.
- X3D: مجهز به فناوری 3D V-Cache برای عملکرد بهتر در بازیها.
- S: بر اولویت مصرف بهینه تمرکز دارد و دارای گرافیک داخلی AMD Radeon Vega است.
نتیجه گیری
پردازنده (CPU) قلب هر سیستم است. انتخاب اشتباه یک پردازنده AMD میتواند تجربه کار با ورکاستیشن را خراب کند. بنابراین، باید قبل از خرید لپتاپ یا کامپیوتر دسکتاپ جدید، سیستم نامگذاری AMD را به خوبی درک کنید.
سؤالات متداول
1. چگونه سیستم نامگذاری پردازندههای AMD را بفهمیم؟
سیستم نامگذاری AMD شامل اعداد و پسوندهایی است که هرکدام نشاندهنده ویژگیها و قابلیتهای مختلف پردازندهها هستند. برای مثال، عدد اول سری پردازنده را مشخص میکند و پسوندهایی مانند "X" نشاندهنده سرعت کلاک بالاتر است.
2. تفاوت بین سریهای مختلف پردازندههای Ryzen چیست؟
پردازندههای AMD به چهار بخش اصلی تقسیم میشوند: Ryzen 3 برای وظایف روزمره، Ryzen 5 برای بازیهای معمولی و ویرایش تصاویر، Ryzen 7 برای بازیهای سنگین و ویرایش 4K، و Ryzen 9 برای وظایف پیچیده و سنگین.
3. آیا یک پردازنده Ryzen 5 از نسل بالاتر میتواند بهتر از یک Ryzen 7 از نسل پایینتر باشد؟
بله، به عنوان مثال، یک پردازنده Ryzen 5 از نسل جدیدتر (مانند Zen 4) میتواند در عملکرد کلی از Ryzen 7 نسل قبلی (مانند Zen 3) بهتر باشد. بهبودهای معماری در نسل جدیدتر معمولاً منجر به کارایی بهتر، بهرهوری انرژی بالاتر، و بهبود عملکرد چند وظیفهای میشود.
4. پسوندهای مختلف در پردازندههای AMD چه معنایی دارند؟
پسوندهایی مانند X، XT، G و F هرکدام ویژگیهای خاصی از پردازندهها را نشان میدهند، مانند سرعت کلاک بیشتر یا نبود گرافیک داخلی. برای مثال، پردازندههایی که پسوند X دارند، معمولاً دارای عملکرد بهتری در مقایسه با مدلهای بدون پسوند هستند.
5. چرا پردازندههای سری Threadripper برای کاربران عادی مناسب نیستند؟
پردازندههای Threadripper بهطور خاص برای کاربران حرفهای و ورکاستیشنهای تخصصی طراحی شدهاند و از قابلیتها و قدرت بالایی برخوردارند که برای وظایف سنگین مانند رندرینگ سهبعدی مناسب است، اما برای استفادههای روزمره یا بازیها اغلب از قدرت پردازشی بیش از حد لازم برخوردارند.